21 TEMMUZ, PAZARTESİ, 2014

Adı çıkmış. Âşık.

Oyun yazarı. Oyuncu. Yönetmen. Yaşadığı dönemdeki koşulların aksine kendi ekmeğini kendi kazanmış. Caz Çağı’nın kadın başrol karakterlerinden biri. Cinsel devrimci. Barışçı ama eylemci. Yaşarken değeri bilinip, takdir edilmiş. Yerilmiş, ayıplanmış. Adı çıkmış. Âşık. Hatırlanan… Nurduran Duman Edna St. Vincent Millay hakkında yazdı ve şairden Türkçeleştirdiği şiirler…

Adı çıkmış. Âşık.

Oyun yazarı. Oyuncu. Yönetmen. Yaşadığı dönemdeki koşulların aksine kendi ekmeğini kendi kazanmış. Caz Çağı’nın kadın başrol karakterlerinden biri. Cinsel devrimci. Barışçı ama eylemci. Yaşarken değeri bilinip, takdir edilmiş. Yerilmiş, ayıplanmış. Adı çıkmış. Âşık. Hatırlanan…

1892 yılında Rockland, Maine’de, öğretmen bir baba ve hemşire bir annenin üç kızından biri olarak dünyaya geldi. 1950’de evinin merdivenlerinde ölü bulunduğunda, avucunda sımsıkı bir şey tutmaktaydı. Bir şiir…

Ebedi gençliğin, kadın hareketi ve özgürlüğünün, cinsellik ve müstehcenliğin poetik sesi olmuştur. İşlediği en tipik konular aşk, aşkın acı-tatlı olan keskin iki tarafı, keder, değişimin değişmezliği, tevekkül, ölüm ve doğanın üstünlüğüdür. Tazelik, şeffaflık ve devingen… Lirizm, pek çok şairle ortak özelliği olan güzelliğe övgü, özgürlüğe tutku ve bireyselcilik şiirinde altı çizilen başlıklardır.

Sınıf arkadaşlarından biri şöyle der: “Pek çok hayranlık uyandırıcı kadın gibi, o da olağanüstü yeteneklerini, bizim gibi genç erkek budalalardan saklamayı, örtbas etmeyi asla öğrenmedi.” Hayatı boyunca, gizlemek ve gizlenmek yerine, sergilemeyi tercih etti. “Conversations at Midnight" kitabının ilk elyazması bir yangında yandığında, oturup bu kitaptaki şiirleri hafızasından tekrar yazacak kadar yaşama gücü olan gözü pek, kararlı biri… Bir şair.

Şiirleri, Sylvia Plath ve Anne Sexton’un üslubunu oldukça etkilemiştir. Adı, çağdaşları arasında ilk başta anılan bir şair olarak, Amerikan kadın şairlerinin şiir temalarının tutulduğu kafesi yıkıp, kadın şaire yeni konu kapıları açmıştır. Hayattayken, yaşadıkları zaman zaman şiirinin ününü geçse de günümüzde en önemli Amerikan şairlerinden biri olarak bilinmekte.

Eserlerini aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.

Şiir:

Renascence and Other Poems (1917)
A Few Figs from Thistles (1920)
Second April (1921)
The Harp-Weaver and Other Poems (1923)
Poems (1923)
Distressing Dialogues (1924)
The Buck in the Snow (1928)
Fatal Interview (1931)
Wine from These Grapes (1934)
Conversations at Midnight (1937)
Huntsman, What Quarry? (1939)
Make Bright the Arrows (1940)
There Are No Islands Any More (1940)
Collected Sonnets (1941)
Invocation of the Muses (1941)
Collected Lyrics (1943)
Poem and Prayer for an Invading Army (1944)
Collected Poems (1949)
Mine the Harvest (1954)
Collected Poems (1956)

Oyun:

Aria da Capo (1919)
The Lamp and the Bell (1921)
Two Slatterns and a King (1921)
Distressing Dialogues (1924)
Three Plays (1926)
The King's Henchmanv (1927)
The Princess Marries the Page (1932)
The Murder of Lidice (1942)

İlk İncir

Mumum iki ucundan da yanıyor
Sonlandırmayacak geceyi
Ama of, düşmanlarım ve ah, arkadaşlarım—
Ne hoş bir aydınlık şu verdiği!

Edna St. Vincent Millay
Türkçesi Nurduran Duman

İkinci İncir

Sağlam kayada dikiliyor çirkin evler emin ellerde:
Gel de gör, benim parıltılı sarayım kumun üzerinde!

Edna St. Vincent Millay
Türkçesi Nurduran Duman

Ah, Ah, Pişman Olacaksın

Ah, ah, çok pişman olacaksın bu sözü söylediğine!
Kitabımı geri ver ve öpücüğümü al yerine.
Dostum muydu duyduğum, düşmanım mı,
“Ne kalın kitap küçük bir kafa için böyle!”
Gel, sana şimdi en yeni şapkamı göstereyim,
Dudak büzüp süslenişimi izleyebilirsin hem de!
Ah, her şeye rağmen, devam edeceğim seni sevmeye,.
Bir daha asla düşündüğümü söylemeyeceğim sana.
Tatlı ve düzenbaz olacağım, nazik ve kurnaz;
Beni okurken yakalayamayacaksın bir daha:
Örnek bir eş olarak anılacağım;
Ve bir gün kapıyı çalıp ittiğinde;
Tam gününde, ne çok fırtınalı, ne de çok güneşli
Gitmiş olacağım, o zaman ıslıkla çağırabilirsin ben

Edna St. Vincent Millay
Türkçesi Nurduran Duman

İkindin Tepede

En sevinçlisi ben olacağım
Güneşin altında!
Dokunup yüz çiçeğe
Koparmayacağım birini bile.

Uçurumlara ve bulutlara bakacağım
Suskun gözlerle,
Otların başını eğen rüzgârı izleyeceğim
Sonra otların ayağa kalkışını.

Ve belirmeye başladığında
Kasabanın ışıkları
Benim olması gerekene işaret koyup
Yola çıkacağım aşağı doğru!

Edna St. Vincent Millay
Türkçesi Nurduran Duman

Eh, Seni Kaybettim

Eh, seni kaybettim; hem de tamamen
Kendi yöntemimle ve tam rızamla.
Dilediğini söyle, kağnıdaki krallar binde bir
Bundan daha onurlu gittiler ölümlerine.
Bazı endişe dolu ve acı hıçkırıklı geceler
İtiraf edeceğim; ama bana fırsat veren de bu;
Zaman gözlerimi kuruttu; ben özgür olması gerekirken
Bir kafesin içinde parlatılacak kanat değilim.
Eğer daha az sevip, kurnazca oynasaydım seninle
Seni bir yaz daha bırakmamam gerekirdi,
Ama fazlasıyla değer verdiğim sözcükler adına,
Bundan sonra olmayacak bir önceki yaz gibisi.
Bu acıyı yaşatmalı mıyım -ki erkekler yaşatır-
Hakkında konuşacak sadece iyi şeylerim olacak.

Edna St. Vincent Millay
Türkçesi Nurduran Duman

Ben, Kadın Doğmuş ve Talihsiz

Ben, kadın doğmuş ve talihsiz
Türümün tüm ihtiyaç ve inançları yüzünden,
Bulmak için hoş tarafını ve zevk almak için
Göğsümün üstündeki ağırlığından
Hısımlığın tarafından zorlanıyorum:
Hayatın dumanı öyle kurnazca tasarlamış ki
Açığa çıkarmak için niyeti ve bulanıklaştırmak için zihni
Ve beni bir kez daha yarım, ele geçirilmiş bırakmak için.
Bunun için düşünme, yine de, afallamış beynime
Göbek bağımın zavallı ihaneti,
Seni aşkla hatırlayacağım ya da hor görmemi
Acımayla körelteceğim -dur açıkça söyleyeyim:
Yeniden karşılaştığımızda konuşalım diye
Bu delice yetersiz nedeni buldum.

Edna St. Vincent Millay
Türkçesi Nurduran Duman


0
11914
0
800 Karakter ile sınırlıdır.
Yorum Ekle
Geldanlage