“Akıl, sonsuz döngüyü var eden özdür.”

     Akıl hakkında yüzyıllarca yapılan binlerce tanımlamadan en az birini her birimiz biliyoruz. Aklın ucu, limiti veya sınırı söz konusu olduğunda ise kendi aklımızın sınırlarını zorlayarak “sınırsızlığı” kavramaya, tanımlamaya çalışıyoruz.

      Aklın sınırı var mıdır? Sorusunu yöneltmeden önce, içeriğindeki kavramı gerçek anlamda özümsemek gerekir. Sınır nedir? Aklın varlığı şüphesiz biliniyorken, sınırın ne olduğu ve neye, kime göre nasıl belirlendiği bilinmiyor. Birçok kişi “çizgi” demekle yetiniyor.  Ya da şöyle deniliyor: “Kendimize göre çizdiğimiz bir çizgi.”  Sınır kavramındaki görelilik şunu açıkça ortaya koyuyor: “İnsanlar sınıra bağımlıdır. Sınırları olmadığını söyleyenler dahil.” Maddesel varlığımızın yapabilecekleri sınırlı olduğu için herkesin bu noktada doğal bir sınırı vardır. O halde sınırsızlığın başlangıcı maddesel varlığın ötesine geçildiğinde başlar. Somut düşüncelerin soyut boyutlara taşındığı “akıl” ile birlikte “sınırsızlık” ortaya çıkar. Akıl kendi başına sınırsız bir kaynak olmasına karşın, sınırlandırılması da mümkündür. Kişinin isteğince dar kalıplara sokulabilir ve sonsuz döngü kısır döngüye dönüştürülebilir. 

     Aklın izlediği yolun gidişatı aşamalar halinde düşünülebiliyorken, sonunda ne olduğu net olarak hayal edilebilir mi? “Bu yolun bir sonu yoktur, yalnızca yöntemi belirleyen bir aracı ve amacı vardır.” İnsanlar, somut yolcular, akıl -soyut yolculuk- ile keşfederek farkındalığa ulaşırlar. Keşfetmek, deneyimlerin öğretileriyle aklı aydınlatır. Akıl aydınlandığında algı düzeyi artar. Algı açıksa, aklın sınırsızlığı da keşfedilmeye açıktır. “Algı, beş duyu organının yetkinliğinden de öteye geçmektir.” Aklın yaptığı da budur. Tek bir farkla: “Aklın yetki alanından söz edemeyiz. Ancak ve ancak özünü keşfederek sınırsızlığını düşünebiliriz.” 

     Sınırsızlıktan bahsetmek sonsuza kadar sürebilir. Soyut yolculuktan, sonsuz döngüyü var eden özden yani akıldan bahsetmek de öyle… Peki ya aklın sınırsızlığı? 

Keşfet, fark et…
Kısır döngü olma, sonsuz döngü ol…
Manen hiçbir sınırın yok…
“Aklın ucundan geçmeyen şey, karanlıkta kalan düşüncelerde saklıdır.”
Algını aç…
Aydınlan, aydınlat…
Çünkü akıl sınırsızdır…