Sanatçı ikilisi ha:ar ile 2021’de olup bitenleri, 2022 yılı planlarını, NFT’yi, dünyayı ve Türkiye’yi konuştuk.

Zuhal Baysar’ın modern yaşamın kişisel mücadelesine dair bir avlanma ritüeli olarak kurguladığı, insanın hayatta kalma amacı taşıyan en temel, en dürtüsel olan varoluş kodlarının izini süren çalışmalarının yer aldığı kişisel sergisi “Av Mevsimi”üzerine bir inceleme.

​Şafak Ersözlü ile kültür-sanat alanında bağımsız pratik yürüten öznelerin arasında bir iş birliği zemini oluşturmanın yol ve yöntemlerini araştırmak üzere, geniş katılımlı bir arama çalıştayı olarak da görülebilecek etkinlik programıyla gerçekleşecek bir kültür yönetimi projesi olan "Komünitas-İzmir Bağımsız Performans ve Kültür Çalışmaları İş Birliği" üzerine konuştuk.

Genco Gülan’ın karantinada ne yaptığını, nasıl hissettiğini merak ettiği arkadaşlarının otoportrelerinden ve bugünleri nasıl geçirdiğini, üretim sürecine etkilerini gösteren videolarından oluşan “Müzenin Arkadaşları” adlı sergi çevrim içi ziyarete açıldı.

İstanbul Modern Müzesi'nin kurulduğu ve İstanbul Modern Fotoğraf Bölümü'nün açıldığı 2004 yılında koleksiyona 52 fotoğrafını bağışlayan Ara Güler'in koleksiyondaki fotoğraflarından ve Ara Güler Müzesi ve Ara Güler Araştırma Merkezi arşivinden derlenen fotoğrafların, obje ve efemeraların sunulduğu “İki Arşiv, Bir Seçki: Ara Güler'in İzinde İstanbul”, 17 Kasım tarihine dek İstanbul Modern’de ziyaret edilebilecek.

Ankara’nın yalnız sanata değil, yaşama dair de vahası hâline gelen CerModern, ekim ayında sezona büyük bir sergiyle merhaba demişti. Görmeye ancak fırsat bulabildiğim bu sergi, bugüne dek sahnenin hep en önünde kendine yer bulmuş Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun eşi Eren Eyüboğlu’nun tablolarını ve eskizlerini bir araya getiren, sanatçı adına bugüne dek açılmış en kapsamlı sergi çalışması. Küratörlüğünü CerModern Sanat Programları Yönetmeni Zihni Tümer’in üstlendiği sergi, sanatçının 1930’ların Parisi’nden 1980’lerin İstanbulu’na dek olan dönemde geçirdiği sanatsal ve ruhsal değişimlere de ışık tutuyor. 

İstanbul Modern, Türkiye’nin akademik eğitim almış ilk profesyonel kadın fotoğraf sanatçısı Yıldız Moran’ın (1932-1995) 86 yapıtını bir araya getiren “Yıldız Moran: Bir Dağ Masalı” sergisini, sanatçının 86. yaş dönümünde izleyiciye açtı. 1950’den 1962’ye kadar olan dönemde, ömrünün toplam 12 yılını fotoğrafa adayan ve kendisinden sonra gelen kuşakların fotoğraf yaklaşımlarına önemli katkılarda bulunan sanatçının siyah-beyaz yapıtları, mayıs ortasına dek ziyarete açık olacak ve sergi bize bir dönemin siyasi ya da sosyal ikliminden çok o dönemin ruhunu anlamak için bulunmaz bir kapı açacak.

 “Şüpheye düştüğünde ağaçları ziyaret et”. Bu bilgece sözler Fin çizer Ulla Thynell’in, ormanlardan ve ağaçlardan esinlenerek yarattığı ve içinde kendi minik mısralarını da barındıran yeni illüstrasyon kitabı Woodlands’in arka kapağından. Doğanın kalbinde büyüyen yaratıcı işlerle meşgul çoğu Nordik gibi Thynell de kaynağını ve ilhamını ormanların derinliklerinden, Nordik ve İskandinav destanlarından ve elbette -kendiyle barışık kuzeylilere has bir yaklaşımla- kendi ruhundan alıyor.

Aktivist yanı da sanatçı kimliği kadar öne çıkmış bir isim Kudzanai Chiurai. Kariyerinin başlangıcında çiçekleri resmeden sanatçı, doğaya ve duygulara dönük bir anlayış içinde olsa da büyüdüğü ülkenin koşulları, yaşanan baskı ve zorlamalar onu bir aktiviste ve sesini ürettikleriyle duyuran cesaretli bir sanatçıya dönüştürmüş.

Bozlu Art Project koleksiyonunun sergilendiği ve sanat-araştırma faaliyetlerinin yürütüldüğü Şişli’deki tarihi Mongeri Binası bu kez kapılarını, Neş’e Erdok’un 1970’li yıllardan günümüze dek olan üretim sürecinin bir arada sergilendiği “Zaman Kuşu” sergisi için açtı. Eş zamanlı olarak, yazarlığını Oğuz Erten’in üstlendiği, iki ciltten oluşan ve Bozlu Sanat Yayınları’ndan çıkan Zaman Kuşu: Neş’e Erdok’un Yaşamı ve Sanatı isimli kitap da okuyucuyla buluştu.

Ankara'nın merkezden hayli uzak bir köşesinde korunaklı bir kale gibi duran Müze Evliyagil, açıldığı günden bu yana, çoğunluğu koleksiyondan beslenen sergileriyle kısa zamanda dikkatleri üzerine çekmeyi başarmıştı. Şimdi ise müze duvarları, Beral Madra küratörlüğünde gerçekleşen “Düşünme İkonları: İmgeler ve Metinler” sergisiyle sanatseverlere kapılarını açtı.

Ressam Şahin Demir’in “Dokudan” adını taşıyan sergisi, 6 Şubat tarihinde CerModern bünyesindeki Hub Art Space’te kapılarını ziyaretçilere açtı. Boya ve duygu katmanlarının iç içe geçtiği, grinin ve monokromun hâkim olduğu kasvetli bir rüyanın içine düşüren tablolarıyla Demir, izlenimlerden ve tesadüfi biçimlenmelerden bir dünya kuruyor.

Galerist, 15 Aralık 2017 tarihinde Yusuf Sevinçli’nin “Oculus” sergisinin açılışını gerçekleştirdi. Çoklukla İstanbul ve Fransa’da çekilmiş, tümü siyah-beyaz analog fotoğraflardan oluşan “Oculus”; bugüne dek çok sayıda kişisel ve karma sergi gerçekleştirmiş olan sanatçının Galerist’teki ilk kişisel sergisi, aynı zamanda Galerist Yayınları ve Galerie les Filles du Calvaire ortaklığıyla çıkan yeni kitabı. Beyoğlu’nda konuşlanan Galerist’in harika mimarisiyle müthiş bir ruhsal uyum yakalayan fotoğraflar, karanlık ve ışık arasındaki bir eşikte duruyormuş hissi veriyor izleyicisine; gölgeden, hayâli bir eşik…

Alpin Arda Bağcık, gerçeğin ne olduğuna dair kafa karışıklıklarıyla oluşturduğu “Ambivalans” sergisinin ardından, ikinci kişisel sergisi “Kırmızı Reçete” ile bu kez bilginin doğruluğu/bozulumu meselesinin peşine düşüyor. Hassas sinir uçlarımıza değen işleri üzerine konuşmak için sanatçı ile serginin mekânı da olan Zilberman Gallery-İstanbul’da bir araya geldik.

Anna Laudel Contemporary, eylül ayında başlayan ve geniş yankı uyandıran sergisi “Geçmiş Günümüzle Buluşuyor”un etkisi sönmeden yeni bir çalışmaya imza attı. 9 Kasım akşamı, ziyaretçilerine “Storyteller” adlısergisinin kapılarını açan galeri, sergi kapsamında daha önce birlikte çalıştığı üç sanatçının çalışmalarını bir araya getiriyor ve rengarenk, ışıklı bir hikâye evreni kuruyor.

2016 Ekim’inde Ankara’nın ilk özel çağdaş sanat müzesi olarak kapılarını açan Müze Evliyagil, 15. İstanbul Bienali’ne komşu etkinlikler kapsamında büyük bir sergiye ev sahipliği yapıyor.  Eylül ayında başlayan ve küratörlüğünü Derya Yücel'in üstlendiği "Ev" çok sayıda sanatçının eserleriyle kurgulanmış bir hikâye âdeta.

CerModern’in 2013 yılında ilkini gerçekleştirdiği Mekan Atölye sergilerinin dördüncüsü, “Taktiksel Duruş” başlığı altında 4 Ekim tarihinde izleyiciyle buluştu. Genç ve çağdaş bakış açılarının farklılığını, sanatçıların köklerinden ve yetişme tarzlarından süzülen etkileri, farklı deneyimlerden beslenen birikimleri yapıtlarına aktarış biçimlerini görmek için çok iyi bir fırsat sunan Mekan Atölye sergileri bu yıl tüm bunlara ek olarak işlerin “taktiksel” arka planını irdeliyor.

Karma sergilerin tuhaf bir yanı vardır. “Karma”şık olmaktan kaynaklı bir duygu kaybı yaratırlar çoğunlukla izleyici üzerinde. İşleri birer birer görüp anlamaya o kadar odaklanırız ki serginin kürasyon amacından saparız, yahut o yola kanalize edilemeyiz. O an her şeye anlam yükleme, her işi bir yere koyma telaşımız içinde yitip gider asıl olan. Oysa her işi görünür kılmak kadar tüm serginin bir varlık göstermesi meselesi de önemlidir ve bunu başarmak da pek o kadar kolay olmayabilir.

Monica Bonvicini, son yirmi yılda tüm dünyada en çok konuşulan, provokatif işleriyle dillere pelesenk olan, sıra dışı sanatçıların başında geliyor. Çoğu işinde cinselliğe atıfta bulunan ve bunu her daim ince bir mizahla sunan sanatçıyla 15. İstanbul Bienali’ndeki çalışmaları hakkında konuştuk.

Kış yaklaşırken Ankara tam da mevsime yaraşır bir sergiyle bir araya geldi. Eskişehirli genç sanatçı Metin Kalkızoğlu’nun “Sessizlik” sergisi, adı gibi kar sessizliği taşıyan hipergerçekçi peyzajlarıyla 23 Eylül’de, Platform A Sanat Galerisi’nde izleyicisiyle buluştu.

Bu yılın Nisan ayında “Kaos, Kozmos” sergisiyle Merkur Galeri’de dikkatleri üzerinde toplayan Metin Çelik, 15. İstanbul Bienali’nin komşu etkinlikleri kapsamında Mebusan 25’te yerini aldı. Post-Apocalyptic (Kıyamet Sonrası) adıyla ilk kez bir yerleştirme işi gerçekleştiren Çelik’in komşuluğa dair gösterdikleri, hepimizi yakından ilgilendiren, burnumuzun ucunda duran kıyametteki payımızı ve başımıza gelecekleri sorgulatan kusursuz bir temsil. 

Çalışmalarına Norveç’te devam ederken üniversitede dersler veren, birbiriyle taban tabana zıt kültürlerle yoğrulmuş performansları ve kinetik işleriyle bildiğimiz Kolombiyalı genç sanatçı Pedro Gomez-Egana 15. İstanbul Bienali’nde karşılaşacağımız sanatçılardan biri. Sanatçı ile geçmiş ve gelecek çalışmaları ekseninde 15. İstanbul Bienali’nin teması “iyi bir komşu” hakkında konuştuk. 

Anna Laudel Contemporary, yaz döneminde, yerli ve yabancı sanatçıların işlerinden oluşan yeni bir sergiye ev sahipliği yapıyor. 7 Temmuz tarihinde açılışı yapılan “Rooms & Walls” seçkisinde dokuz sanatçının çalışması sergileniyor. 25 Ağustos tarihine dek görülebilecek sergide farklı alanlardan ve farklı malzemelerden oluşan çok etkileyici işler görmek mümkün. 

Pera Müzesi, biri aklımızı ve düşünce biçimimizi zorlayan, diğeri ise ruha ve düşlere seslenen iki sergiye ev sahipliği yapıyor. 34 sanatçının işlerinden oluşan “Çiftdüşün: Çiftgörü” sergisi ve  Kosta Rika’nın en önemli heykeltraşlarından José Sancho’nun “Erotik Doğa” sergisi 6 Ağustos tarihine dek muhakkak görülmesi gereken iki önemli sergi olarak önümüzde uzanıyor. 

Zilberman Gallery-Istanbul, bu yıl sekizinci kez hayata geçirdiği “Genç Yeni Farklı” seçkisini 5 Temmuz günü ziyaretçilerine açtı. Ülke genelinde duyurusu yapılan ve genç sanatçılara destek amaçlı gerçekleştirilen “Genç Yeni Farklı”, her sezonun son sergisi olarak düzenleniyor.

Cermodern, 20 Ağustos'ta son bulacak “Bedri Rahmi: Sevmek Güzel Meslek” adında bir sergiye ev sahipliği yapıyor. Bugüne dek yapılmış en büyük Bedri Rahmi Eyüboğlu seçkisi bu. İlk kez günışığı gören eserlerin olduğu, hem şair hem ressam Bedri Rahmi’yi tüm bilinmeyenleriyle bize anlatan kocaman bir sanat deneyimi yaşatıyor sergi. 

Sakıp Sabancı Müzesi’nin 15. yılıyla başlayan “Feyhaman Duran: İki Dünya Arasında” sergisi, iki dünya arasında kalan ve değişen dünyalar arasında dolaşan bir hattat ve ressamın hikâyesine odaklanıyor.

Yalçın Gökçebağ, 5 – 24 Mayıs arasında İstanbul Maçka’daki ART212 Sanat Galerisi’nde “Nostalji” adını verdiği sergisiyle, artık kaybolmakta olan Anadolu kır ve köy yaşamını betimlediği son dönem çalışmalarıyla izleyicisiyle buluştu. 1944 yılında doğan ve Köy Enstitülerinde eğitim alan, köy yaşamını, Anadolu’yu, imeceyi, üretimi ve paylaşmayı içinde yetiştiği bu kültürle resmine aktaran Gökçebağ, “resmin Yaşar Kemal’i” olarak anılıyor. 

CerModern’in son dönemlerde Meksikalı fotoğraf sanatçısı Sandra Pani ile başlayan, Frida Kahlo ve Diego Rivera’ya komşu olarak Fernando Franco ile devam ettirdiği sergileri bu kış Meksika’nın sıcak rüzgârını Ankara’ya taşıdı. Hâlihazırda “Frida&Diego: Yolun Yarısında Bir Tebessüm” sergisi devam ederken Meksika’nın çağdaş ve başarılı foto-muhabir ve sanatçısı Franco’nun “Ölümsüz Tanrılar Ülkesi” adını verdiği sergisi de açıldı. Sanatçının açıkça Oaxaca eyaleti güzellemesi yaptığı çalışmanın bazı fotoğrafları dudak uçuklatıyor. 

Diego Rivera ve Frida Kahlo Atölye Müzesi’nin “Diego ve Frida: Yolun Yarısında Bir Tebessüm” adlı fotoğraf sergisi, 4 Mart günü Ankara’nın gözde sergi mekânı CerModern’de sanatseverlerle buluştu. Dünyanın en ikonik ressamlarından biri olan Frida Kahlo ve büyük aşkı Meksika’nın önemli ressam ve düşünce adamı Diego Rivera’nın hayatlarından kesitler sunan sergi, efsanevi ikili kadar deklanşöre basan fotoğrafçılara da değiniyor.

Meksikalı sanatçı Sandra Pani’nin “Ağaç Olmak” sergisi 9 Eylül’de Ankara CerModern’de açıldı. Sandra Pani doğanın içine alıp parçalama ve yeniden birleşme yetisi sayesinde yeni bir hayat oluşturma gücünü, yaratıcı bir şekilde gözler önüne seren sergisinden bahsederken “zengin içsel dünyamız doğayla bağlantılıdır” diyor.