Sigmund Freud’un “Sanat ve Sanatçılar Üzerine” Makaleleri

Sigmund Freud’un Dostoyevski’den Da Vinci’ye sanatçıları ve çalışmalarını psikanalizin devrimci araçlarıyla incelediği makaleleri Sanat ve Sanatçılar Üzerine, Kamuran Şipal’in gözden geçirilmiş çevirisiyle Telemak Kitap’tan çıktı.

Freud, “bilinçdışına giden kraliyet yolu”nu bir arkeolog gibi kazmış, el yordamıyla yepyeni bir yöntembilim vücuda getirmiştir. Bu derleme de Freud’un bir edebiyat eserine ilişkin yayımlanmış ilk analizi olan 1907 tarihli Jensen'in Gradiva'sında Hezeyan ve Düşler" ile başlayıp, 1930 Goethe Ödülü Konuşması’yla biten on makaleden oluşuyor.

“Sanat üzerine incelemelerinde Freud psikanalitik estetiğin esasını ortaya koyar: yapıtın uyandırdığı haz etkisiyle yapıtın tekniği arasındaki ilişki sorununa –dürtüsel hazzın teknik hazza eklemlenmesine– odaklanmak. Bu alana dair bir dizi araştırma ruhsal ekonomik işlemle yorumu mümkün kılan retorik arasındaki karşılıklılığı betimler. Ve şu sorularla karşılaşmak kaçınılmazdır: Sanatsal yaratıcılığı nasıl anlamlandırabiliriz? Sanatçının, yapıtı aracılığıyla estetik bir haz duyumsamamızı sağlamasının sırrı ne olabilir? Sanatsal yaratıcılık, oyun ve düşlem arasında nasıl bir ilişki bulunmaktadır? Roman kahramanı ve romandaki diğer karakterler arasında nasıl bir ilişki ağı yatmaktadır ve bütün bunlar neyi temsil etmektedir? Sanat yapıtıyla sanatçının yaşamı ve kişilik yapısı arasında bağlantılar kurulabilir mi? Freud’un sanata dair yazılarından oluşan Sanat ve Sanatçılar Üzerine, yaratıcılık, psikanalitik estetik, sanat yapıtıyla sanatçının kişiliği arasındaki ilişki vb konuları merak eden okuyucular için temel bir eser niteliğinde.” – Özden Terbaş