Müzik Tarihin Aynası Olabilir mi?

Akademisyen ve siyasi tarihçi Namık Sinan Turan’ın geçmişten bugüne bir tarih anlatısı sunduğu, müzik, müzik üretimi, müzisyenler, müziğin icra edildiği bağlam gibi pek çok farklı unsuru da odağına aldığı çalışması Portede Saklı Tarih: Toplumsal Tarihin Merceğinden Müzik, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları tarafından yayımlandı.

Müzik ve toplumsal anlamı üzerine bir kültür tarihi çalışması olan Portede Saklı Tarih’te Namık Sinan Turan, derslerinde öğrencilerine sorduğu “1930’lu yıllarda büyükanne ve büyükbabalarınız radyoları açtığında hangi müzikleri dinlerlerdi, hiç düşündünüz mü?” sorusunu bu kez okura yöneltiyor.

​Kitap üç kısımdan oluşuyor. İlk bölümünde Selçuklu ve tekke müzikleri ile erken Osmanlı, 18. yüzyıl sonuna kadar Osmanlı müziği ve toplumsal boyutu, kimi zaman müziğin üretildiği sosyokültürel bağlam, kimi zaman da Mustafa Itrî, Evliya Çelebi, Ali Ufkî Bey ve Dimitri Kantemir gibi portreler aracılığıyla aktarılıyor. İkinci kısımda 19. yüzyıldan itibaren modernleşmeyle değişmeye başlayan toplum ve dinamizmi konu ediliyor. Besteci Franz Liszt’in İstanbul konserinden II. Abdülhamid’in opera tutkusuna, Bernard Lewis ve oryantalizm tartışmalarından Cumhuriyet’in müzikal bir tür olarak operaya verdiği öneme; batılılaşma, Cumhuriyet ve müzik kültürüne dair tartışmalar bu kısımda ele alınıyor. Son kısımda ise “Doğu-Batı” ekseninde Ümmü Gülsüm, Feyruz ve Rahbani kardeşler, Şerif Muhiddin Targan, Necdet Yaşar, Leyla Gencer ve Maria Callas portreleri yer alıyor.