Bütün Yaratılanların Acayiplikleri: “Acayip Yaratıklar Sözlüğü”

15. yüzyılda Eski Anadolu Türkçesi ile yazılan müellifi ve mütercimi belirsiz olan Acâyibü’l-Mahlûkât ve Garâyibü’l-Mevcûdât, öğretim görevlisi Gamze Çelik Başaran’ın günümüz Türkçesine aktarımıyla Acayip Yaratıklar Sözlüğü adıyla Holden Kitap’tan çıktı.

Zamanın sınırlarını zorlayan bu eseri okuyanlar, insanın anlam arayışının kökenlerine inecek, din ile mitolojinin, gerçek ile kurgunun kusursuz uyumuna şahitlik edecekler. Bu türe dair yazılmış pek çok daha önce transkribe edilmiş olsa da ilk kez bu denli kapsamlı bir biçimde günümüz Türkçesine aktarılıyor.

Acâyibü’l-Mahlûkât ve Garâyibü’l-Mevcûdât yüzyıllar öncesinin en önemli bilimsel kaynaklarından biri olarak kabul ediliyordu. Evrenin nasıl kurulduğundan tutun da bir sivrisineğin işlevlerine kadar açıklayıcı bilgiler sunan bu eser coğrafya, kozmografya, tıp, astroloji, matematik gibi pek çok bilim dalından yararlanılarak oluşturulmuştur. Bunun yanında esere çeşitli mitler, halk hikâyeleri, hadisler, menkıbeler ve mesneviler de kaynaklık etmektedir. Mucizeleriyle menkul peygamberlerden dünyaya hükmeden padişahlara; cinlerden devlere, insanlardan meleklere; ejderha ve simurg gibi garip hayvanlardan şifalı bitkilere kadar o dönem için insan aklının almayacağı yüzlerce madde bu eserde toplanmıştır.

​“Biz, okuyana ve işitene, dünyanın dört bir yanını gezmeden bütün yaratılanların acayipliklerini aktarmak için bu kitabı hazırladık.”