“Aziz İstanbul” Sergisi Galata Rum Okulu’nda

Dr. Fani-Maria Tsigakou ve Hülya Bilgi’nin küratörlüğünde düzenlenen “Aziz İstanbul” sergisi, 12 Kasım tarihine kadar Galata Rum Okulu’nda sanatseverlerle buluşuyor.

Restore edilen Galata Rum Okulu’nun açılışı kapsamında gerçekleştirilen “Aziz İstanbul” sergisi, Athanasios ve Marina Martinos Vakfı (AMMF) koleksiyonlarından İstanbul konulu resimler ile Vehbi Koç Vakfı Sadberk Hanım Müzesi koleksiyonlarındaki kilise eşyasından bir seçki sunuyor. Galata Rum Okulu’nun restorasyonu ve sergi, AMMF’nin sponsorluğunda gerçekleştiriliyor. Sergide, AMMF koleksiyonlarından 18. ve 19. yüzyıldan Avrupalı ressamların İstanbul’u resmettiği yağlıboya ve suluboya tablolar ile Sadberk Hanım Müzesi koleksiyonunda bulunan, aynı dönemde İstanbul’daki atölyelerde kiliseler için imal edilen gümüş ve sedef eserler yer alıyor.

Sergide resimler Avrupalı ressamların İstanbul’a duyduğu hayranlığı vurguluyor, gümüş ve sedef eserler ise şehrin kendisinin harikulade eserler üreten bir sanatsal yaratıcılık kaynağı olduğunun altını çiziyor. Avrupalı sanatçıların eserleri 18. ve 19. yüzyılların İstanbul’unun panoramasını izleyiciye sunarken aynı dönemde şehirdeki kiliseler için üretilen eserler de şehrin kozmopolit karakterini yansıtıyor. Ortak konusu “İstanbul” olan bu iki eser grubu, sergide bir araya gelerek Osmanlı İstanbul’unun söz konusu dönemdeki ihtişamını, çok yönlülüğünü ve cazibesini gözler önüne seriyor. Bu birliktelik, uluslararası kültür dünyasında prestijli bir konuma sahip olan İstanbul’un yerini daha da güçlendiriyor.

Sergideki AMMF koleksiyonlarından 34 eser arasında Amadeo Preziosi, Joseph Schranz, Michel-François Préault, Clara Barthold Mayer, Louis Lottier, Anton Ignaz Melling, Louis-François Cassas, Thomas Allom, Alfred-Marie-Joseph de Courville, Antoine-Laurent Castellan, Konstantin Kapıdağlı gibi ressamların çalışmaları yer alıyor. Sergide yar alan eserlerin çoğu 19. yüzyılın başından son çeyreğine kadar İstanbul’da yaşamış sanatçılar tarafından üretildi. Ayrıca 17. yüzyıldan iki adet çok nadir panorama, 18. yüzyıldan iki yağlıboya panorama ve 19. yüzyılın ortalarına doğru yapılmış çizimlere dayanan üç taşbaskı panorama da izleyiciye sunuluyor. Çoğu elçilerin maiyetinde İstanbul’a gelmiş sanatçıların yarattığı bu panoramalar, portreler, gerçek yaşamdan sahneler bir döneme ait hafızayı canlı tutuyor. Sergide ayrıca Avrupa resim geleneklerinin estetik çeşitliliği ve farklı yönlerine ilişkin bilgiler de yer alıyor. Avrupalı sanatçıların 19. yüzyılda ürettikleri, İstanbul’u betimleyen eserlerin tanıklıkları, resim geleneklerinin seçimindeki çeşitli yaklaşımları ortaya koyuyor. Boğaziçi ressamlarının İstanbul resimleri diğer eserlere göre daha betimleyici ve görsel bilgi içeriyor. Oryantalistlerin ve Romantik sanatçıların eserleri ise izleyicileri sanatçının kendi bakışının masalsı şehir ve onun son derece cazip sahneleri üzerindeki etkisini paylaşmaya davet ediyor.

Sergide yer alan Sadberk Hanım Müzesi koleksiyonlarından 25 dini eser, Osmanlı zanaatkârlarının ulaştığı doruğu ve şehrin kozmopolit yapısını gözler önüne seriyor. İşçilikleri ve güçlü mistik içerikleriyle adeta ışık saçan gümüşler ile sedef ve fildişi süslemeli ahşap kutular, 18. yüzyıldan 20. yüzyıl başına kadar İstanbul’daki atölyelerde imal edildi. Aralarında kilise ayinlerinde kullanılan dini eşya (paten, kalis, ekmek kutusu, gülabdan), dini törenlerde kullanılan çeşitli kaplar ve adak eşyası bulunuyor. Çoğu tuğralı olan gümüş eserler, Osmanlı tebaası Hıristiyan cemaatlerin ihtiyaçları doğrultusunda, İstanbul’daki gümüş atölyelerinde çalışan farklı inançlara sahip ustalar tarafından, farklı kaynaklardan gelen üslupların senteziyle üretildi.

“Aziz İstanbul” sergisine AMMF sanat danışmanı Dr. Fani-Maria Tsigakou ile Sadberk Hanım Müzesi Direktörü Hülya Bilgi’nin metinlerini yazdığı, Türkçe ve İngilizce olarak tek edisyon hâlinde yayımlanan aynı adlı bir kitap eşlik ediyor.

Künye:
1. Eyüp’ten İstanbul ve Haliç Görünümü Michel-François Préault veya Préaulx (1796–1826’da faal) 19. yüzyıl başı Kâğıt üzerine suluboya AMMF
2. Ayasofya ve III. Ahmed Çeşmesi Michel-François Préault veya Préaulx (1796–1826) 19. yüzyıl başı Kâğıt üzerine suluboya AMMF
3. Pera’dan Topkapı Sarayı Görünümü Amadeo Preziosi (1816–1882) 1856 Kâğıt üzerine suluboya AMMF
4. Kutsal Ekmek Kutusu “Artophorion” Ahşap, sedef, bağa, fildişi Osmanlı-İstanbul, 19. yüzyıl SHM
5. Adak Kayığı Gümüş Osmanlı-İstanbul, 1895 tarihli Sultan II. Abdülhamid (h. 1876–1909) tuğralı SHM
​6. Saplı Buhurdan “Katzion” Altın vermeylli gümüş Osmanlı-İstanbul, 1817 tarihli SHM