Franz Kafka’nın Kayıp Arşivi Artık İsrail’de

İsrail Ulusal Kütüphanesi, Franz Kafka’ya ait kayıp bir yığın yazıyı gün yüzüne çıkararak İsrail ve Almanya arasında on yıldan fazla süren yazarın mirasına dair yasal tartışmaya son verdi.

Almanca konuşan Çek bir Yahudi olan Kafka, bir Avusturya sanatoryumunda veremle savaştığı için yakın arkadaşı Max Brod’tan tüm mektuplarını ve yazılarını yok etmesini istemişti.

Kafka’nın 1924 yılında ölümünden Brod, arkadaşının isteğini yerine getirmeyerek 1939’da Kafka’nın yazılarını da alarak Nazi işgalindeki Çekoslovakya’dan Tel Aviv’e kaçtı. Brod, Kafka’nın pek çok eserini yayımlayarak, onun 20. yüzyılın en önemli isimlerinden biri olmasında büyük rol oynadı.

Prag’ta doğan Brod 1968’te vefat etti. Kütüphanenin konuşmacılarından Vered Lion-Yerushalmi, Brod’un ölümünden sonra ‘’Kafkavari Hikâye’’ arşivini açtıklarını söyledi. Brod’un bu arşivi ikiye bölündü ve sonra bir kısmı çalınarak Almanya’da satılmaya çalışıldı.

2008’in Mart ayından beri İsrail Ulusal Kütüphanesi, ‘’kayıp’’ eserlerin kendilerine teslim edilmesi için mücadele ediyordu. Mayıs ayında Almanya, Wiesbaden'deki bir mahkeme kararıyla, 10 yıl önce özel koleksiyonculara satılmak amacıyla Tel Aviv’den çalınan 100’den fazla yazı ve el yazmasını İsrail’e teslim etti.

Koleksiyonun diğer parçaları daha önce Tel Aviv’de kedilerle dolu bir apartmanın çalışmayan buzdolabında ve şehirdeki pek çok bankanın depozito kutularında bulunmuştu. Beşinci ve son gizli belgeler ise Zürih’te İsviçre’nin en büyük bankası UBS’nin bir kasasında bulunmuştu. İsviçre, mahkeme kararı sonucu bulunan eserleri de İsrail’e iade etti. İsrail Ulusal Kütüphanesi’nin küratörlerinden biri olan Stefan Litt,  İsviçre’nin eserler konusunda iş birliğinden çok memnun kaldıklarını ve İsviçre’den orijinal arşivi birleştirecek 60 dosya getirdiklerini belirtti. Litt, “Burada edebi bir sürpriz yok ama  Max Brod olmasaydı, Kafka’nın aslında kim olduğunu bilemezdik’’ diyerek sözünü bitirdi.

Kaynak: The Guardian