Erwin Panofsky’nin Dünyası Mercek Altında

Emmanouil Kalkanis’in hem Erwin Panofsky'nin hayatını, çevresini ve çalışmalarını hem de yayımlandığında büyük yankılar uyandıran eseri Görsel Sanatlarda Anlam’ı mercek altına aldığı çalışması Erwin Panofsky'nin Görsel Sanatlarda Anlam'ı – Bir Tahlil, Ketebe Yayınları’nın “Keşif” serisinde yayımlandı.

Erwin Panofsky, kuşağının en etkili sanat tarihçilerinden biri oldu. Ortaçağ ve Rönesans araştırmalarından film ve müziğe kadar düzinelerce metin yazdı. Sanat tarihinin doğasında bulunan temalar, semboller ve fikirler aracılığıyla eserleri yorumlayan yazar, disiplin sınırlarını aşan ilk bilim insanlarından. “Panofsky’nin Görsel Sanatlarda Anlam” adlı eseri yayımlandığı dönemde büyük ses getirdi. Devrinin yerleşik sanat tarihçiliği ve eleştirisi teamüllerini sorgulayan Panofsky, geliştirdiği kendine has “ikonoloji teorisi”yle “Bir sanat eserine nasıl yaklaşılır?”, “Sanat eserinde anlam nasıl oluşur?”, “Vücuda getirildikten asırlar sonra, bir sanat eserini doğru yorumlamak nasıl mümkün olabilir?” gibi sorulara cevap verdi.

​Emmanouil Kalkanis’in akıcı ve anlaşılır tahlili Panofsky’nin hayatına, çalışmalarına, içinde bulunduğu çevreye, eserlerinin uyandırdığı yankılara ve aldığı tepkilere dair de pek çok önemli bilgi sunuyor. Kalkanis bu eserin önemini ise şu şekilde anlatıyor: “Görsel Sanatlarda Anlam, iki temel nedenden dolayı önemlidir. Birincisi, farklı disiplinlerin önemli ölçüde kesişmesiyle görsel sanatlar için bir yol oluşturdu. Kitabın yayımlanmasından önce, Avrupalı akademisyenler, önceki sanat tarihi yazılarından miras kalan kavramları kullanarak, Nazilerden etkilenen bir sosyokültürel ortamda tökezliyorlardı. Panofsky, sanat tarihi düşüncesine ve bir sanat eserinin yorumlanma usullerine yeni bir hayat veren, tamamen yeni bir kelime dağarcığı geliştirdi. İkincisi, kitap Almanca bilmeyen akademisyenlerin ve öğrencilerin Panofsky’nin önceki çalışmalarını incelemelerini kolaylaştırdı, bunlardan bazıları onun temel fikirlerinin gelişimini daha iyi anlamanın anahtarı oldu.”