Innocent When You Dream

Galiba dört beş yıl önceydi, gecenin içinde evde iki kişiyken çok yalnız olduğum epey geç bir vakitte uyku tutmamış, yalnızlıktan kurtulmak için alt kata inip televizyonu açmıştım. Kanalları zaplarken gördüğüm görüntüler ve şahit olduğum oyun gücü beni bir filmde durdurdu. Başını ve isminin ne olduğunu kaçırmıştım. Kıpırdamadan izledim. Film bittiğinde içimde tarifsiz bir boşluk kalmıştı, hiç unutamadım.

Epey sonra yine iki kişiyken yalnız olduğum üzüntülü bir başka gece yine geç bir vakit şans eseri filmin başını yakaladım. Artık ismini öğrenmiştim, sadece tek kelimeydi; “Smoke”… Sonra senaryoyu Paul Auster’in yazdığı ekranda belirdi. Baştan sona kıpırdamadan bir kere daha izledim. Yazar yaşadığı mahalleden bir hikâye çıkarmıştı. Film bitince bir önceki seferden kalan boşluk daha da büyüdü. Kendime sert bir içki doldurdum ve düşündüm; kalkıp gitmem gerekiyordu, o dükkân beni çağırıyordu.

6 Ağustos 2010 sabahı Manhattan’da, Batı 42. Cadde boyunca birkaç blok doğuya yürüdüm ve Times Square’e vardım. Hava o kadar sıcak ve nemliydi ki, nefes almak zordu ve tişörtüm terden ıslanmıştı. Subway’e girdim, yeraltına indikçe hava daha da ısındı. Sırtımda kamera çantamla Q trenini bekledim, gelince bindim ve oturdum, randevuma tam vaktinde yetişecektim.

Tren Manhattan köprüsünü ardında bıraktı. Artık Brooklyn’deydim. Prospect Park istasyonunda indim. Parkın girişinde bir banka oturup beni buraya çağıran sesi dinlendim ve birkaç dakika sonraki randevuyu düşündüm, ellerim terledi. Yavaşça çantamı açıp kameramı çıkardım, boynuma astım ve yürüdüm. 16. Sokak ile Prospect Park West caddesinin köşesine gelince durdum. Solumdaki kapıya hiç bakmadım; oradaydım ama bakmadım. Onun yerine karşı köşedeki manavın fotoğrafını çektim. Hâlâ oradaydı. Auggie her sabah 08.00’de makinesini orada tripoda yerleştiriyor ve benim şimdi durduğum bu

köşeyi çekiyordu. Her sabah hiç aksatmadan, yıllardır… Ben ise soluma hiç bakmadım.

Filmde yazar bir gece Auggie’nin fotograf albümlerini izleyip bütün fotoğrafların aynı olduğunu söyleyince, Auggie ona bir fotoğraf ve aslında felsefe dersi verir; aynı yerin aynı noktadan 4.000 fotoğrafı ama hepsi başkadır… Yazar önce anlamaz, ta ki aynı gibi gözüken ama hep farklı yaşamların durdurulduğu fotoğraflardan birinde, eşinin gittiği bankada bir soygun olması ve orada ölmesinden yarım saat kadar önceki suretini görene kadar…

Caddeden karşıya geçtim, Auggie’nin her sabah dikildiği köşede durdum, sonra yavaşça arkama döndüm. İşte “Brooklyn Cigar Co.” oradaydı… Kameramı gözüme kaldırdım ve gerisi geldi; deklanşörün kararlı sesi her doğru an oluştuğunda benden önce biriken 4.000 fotoğrafın üstüne yenilerini ekledi. Aynı gibi gözüken yeteri kadar farklı fotoğraf çektiğimi hissedince durdum. Karşıya geçtim. Filmde “Brooklyn Cigar Co.” olan dükkânın ismi şimdi “Dub Pies” idi. Kapıyı açtım, içeri girdim.

Tezgâhtaki kız bir bana, bir de kamerama baktı. Gülümsedi; “Karşı köşeden fotoğraf çekmenizi izledik ama biliyor musunuz, biz artık burada sigara satmıyoruz” dedi. “O zaman bir kahve alayım” dedim ve cam kenarındaki ufak masaya oturdum, kulaklarımda ise o şarkı. Yarım saat sonra çıkarken tezgâhtaki kız merakını yenemeyip sordu “Nereden geldiniz?” Belli belirsiz gülümsedim. “Uzaktan” dedim, “çok uzaktan”…

Dışarı çıkıp istasyona doğru yürürken eminim ki dükkânın içinde Tom Waits hâlâ şarkısını bitirmemişti.

“Innocent when you dream…”