Timurtaş Onan’dan Yeni Bir Kitap: “İstanbul Zamansız”

Fotoğraf sanatçısı Timurtaş Onan’ın İstanbul’a adanmış beş kitaplık serisinin üçüncüsü, 120 adet siyah beyaz fotoğraftan oluşan yeni kitabı İstanbul Zamansız yayımlandı.

Serinin ilk iki kitabı İstanbul Her Şeye Rağmen, 2018 ve İstanbul Bir Garip Şehir ise 2021 yıllarında yayımlandı.

Çalışmalarının tümünde doğup büyüdüğü şehir olan İstanbul’u ele alan; belirli sınırlara sahip olan bu mekân içinde zamanın akışını, değişimi ve sabit kalan değerleri bir sorunsal olarak irdeleyen sanatçı, bakışlarını bu defa, habitat olma özelliğiyle çerçevelediği şehre yöneltiyor. Bu bakış, zamanın olağan akışı içerisinde var oluşu deneyimleyen ve anın dışına çıkıp akışı kenardan seyretme gafleti içerisinde kaybolmayan, şehrin kucak açtığı tüm siluetlere dönük bir bakış aslında. Umudun ve umutsuzluğun en güçlü kontrastı oluşturduğu, aydınlığın karanlığı sarmaladığı, kusurların kusursuzluğu boyadığı bu şehirde, sadece martılar, kediler, köpekler, kara bataklar ve insanlar değil, Onan’ın objektifini yönelttiği diğer habitat sakinleri de soluk alıyor. Bu olağan akışta kentin çöpçülerine, kanatları kabarmış, ağzını ateş kükremek için açan ejderhalar eşlik ediyor. Kocaman açılmış gözler, kısacık kolların sarmaladığı kehanetlere ve bir yansımanın hayaliyle bölünmüş kişilikler, buğular arasında unutulmaya yüz tutan arzulara karşı duruyor. Onan’ın şehrin içerisinde akışa kapılıp izlediği, düş gücünü kullanarak yeniden ürettiği bu imgeler, şehir hayatını her şeyden azade tutup yalnızca kendine özgü akışı içerisinde görüp işaretlediği güçlü ifadelerle yepyeni anlamlar doğuruyor.

Kitabın önsözünü yazan Seray Şahiner eser hakkında şunları söylüyor: “Şehir, kat kat atılmış asfalttaki çukurlara dolmuş yağmur birikintisine kimin silueti düşüyorsa onun vitrinidir. Timurtaş Onan’ın İstanbul Zamansız kitabında bir şehri kendi suretinde yeniden yaratanları görüyoruz. Sahneye çıkmak için uğraşmadan, bakışları ve görmezden gelinmeyi hesaba katmadan; gidecek bir hedef belirlememiş bir edayla yaşayıp gidenleri… Bir plato ve başrol oyuncusu olan İstanbul’un rol arkadaşı her karede değişiyor. Bu fotoğraflarda, İstanbul ile içinden geçen insan; yıllarca birlikte çalıştığı rol arkadaşıyla, yazılı metin yoksa da doğaçlamayla sahneyi kuran iki oyuncu usta gibi. Fotoğraflara bakarken; İstanbul’un sinemasal imgesini üstüne kuşanmışların arasından geçiyoruz. Şehirle birbirini yansıtırken, şehri perdede izlemekten ziyade o perdeyi pelerin yapanları: İstanbul herkesin ve herkesin İstanbul’u kendine.

İstanbul Zamansız, aslında bir “sonra”nın iptali albümü. Timurtaş Onan; ileride hatırlamak, tekrar bakmak üzere yaşadıkları anın fotoğrafını çekme derdine düşmeyenlerin fotoğrafını çekmiş. Turistik tuzaklara düşmeden, hikâyeyi belgeselleştirmeyen, baktığı manzaraya sadece “tanık” değil; varlığını, objektife yansıyanlara dahi unutturacak kadar “dahil” bir bakışla…”

​400 adetle sınırlı basılmış olan Timurtaş Onan’ın fotoğraf kitabı İstanbul Zamansız’ı satın almak için; sanatçının web sitesini timurtasonan.com veya @timurtasonan sosyal medya hesaplarını ziyaret edebilirsiniz.