Salt’tan Yeni E-Yayın ve Arşiv: Sadık Karamustafa

Salt, Sadık Karamustafa üzerine yürüttüğü arşiv ve araştırma çalışmaları kapsamında “Yolculuklar, Ayinler ve Bir Arşiv: Sadık Karamustafa Yazıları (1986-2019)” adlı e-yayını yayımladı.

Garanti BBVA tarafından kurulan Salt, 2023 yılında başlattığı ve Kurukahveci Mehmet Efendi desteğiyle yürütülen Grafik Tasarım Arşivi çalışmaları kapsamında “Yolculuklar, Ayinler ve Bir Arşiv: Sadık Karamustafa Yazıları (1986-2019)” başlıklı e-yayını PDF ve EPUB formatlarında sanatseverlerle buluşturuyor. Karamustafa’nın üretimlerine kapsamlı bir bakış sunan yayınla birlikte tasarımcının arşivinden 5.000 belge de Salt Araştırma’da çevrim içi erişime açıldı.

Yayın, Sadık Karamustafa’nın 1980’lerden bu yana kaleme aldığı yazıları bir araya getiriyor. Yazılarında grafik tasarıma dair teorik ve pratik sorunları ele alan Karamustafa, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e bu alandaki üretimleri irdeleyerek Türkiye’nin görsel kültür tarihine de bir bakış sunuyor. Karamustafa’nın tasarımcı, eğitimci, araştırmacı ve sivil toplumcu yönlerine ışık tutan arşivinden görsellerin eşlik ettiği yayın, kronolojik bir akışla ilerliyor. Yazılarda, 1980’li yıllarda bugünkü anlamıyla “tasarım” kavramına pek aşina olmayan grafik ortamındaki rekabet ve mesleki örgütlenme çalışmaları öne çıkarken, 1990’lı yıllarda kurumsal kimlik, kent kimliği ve kitap tasarımı etrafındaki tartışmalar ile grafik tasarımdaki özgün literatür eksiğini yayın ve sergilerle giderme çabaları ele alınıyor. İstanbul’da özel müzeciliğin dinamizm kazandığı, sergi ve tasarım etkinliklerinin çeşitlendiği 2000’lere gelindiğinde ise Karamustafa’nın grafik tasarım alanındaki arşiv ve müze ihtiyacına vurgu yapması dikkat çekiyor. Adını Karamustafa’nın 1960’larda başlayan tasarım serüvenine ilişkin “üç hayat” metaforundan alan e-yayın, detaylı bir kronolojiyle tamamlanıyor. Karamustafa’nın mesleki yaşamında belirleyici bulduğu gelişmelere dair anekdotlarını içeren kronoloji, tasarımcının e-yayınla eş zamanlı erişime açılan arşivine dair bir rehber niteliği taşıyor.

Sadık Karamustafa Arşivi, tasarımcının 1960’lardan bugüne afiş, kitap, kapak, süreli yayın, kurumsal kimlik, sergi tasarımı alanlarındaki üretimleri, dönemin kültür ortamının izdüşümü niteliğindeki yazışmaları, karikatür ve eskiz defterleri ile yazılarını bir araya getiriyor. Efemera ve fotoğraflar, hakkında çıkmış haber, eleştiri ve röportajlar ile kişisel hayatından belgeler de arşivdeki malzemeler arasında yer alıyor.

Salt Araştırma Grafik Tasarım Arşivi’ne eklenen koleksiyona archives.saltresearch.org adresinden erişilebilir.

Künye:
1. Sadık Karamustafa (solda), TED Ankara Koleji’nde arkadaşlarıyla çıkardıkları Tatava gazetesinin hazırlık çalışmasında, 1963 Salt Araştırma, Sadık Karamustafa Arşivi
2. Devrim İçin Hareket Tiyatrosu (DİHT), İstanbul Kültür Sarayı’nın (daha sonra Atatürk Kültür Merkezi) açılış günü binanın önünde gösteri yaparken, 1969 Salt Araştırma, Sadık Karamustafa Arşivi
3. Sadık Karamustafa ve Gülsün Karamustafa, Londra, 1970 Salt Araştırma, Sadık Karamustafa Arşivi
4. İDGSA Grafik Atölyesi, Kırkpınar konulu projeleri için Edirne gezisinde, 1970 Soldan sağa: Namık Bayık, Nur Erkmen, Sadık Karamustafa Fotoğraf: Bülent Erkmen Salt Araştırma, Sadık Karamustafa Arşivi
​5. Sadık Karamustafa’nın Hürriyet Gösteri dergisi için yaptığı kapak eskizi, Aralık 1983 Salt Araştırma, Sadık Karamustafa Arşivi