Dünyanın Hâline Dair Bir Enstalasyon: Stillstand

Murat Cem Baytok’un içinde bulunduğumuz dünyanın hâline, sıkışmışlığına gönderme yapan dev enstalasyonu Stillstand, CerModern’in açık hava terasında sergileniyor.

Baytok, eserini CerModern’in çevresinde bulduğu ahşap travers ve paslı çelik gibi malzemelerden üretti. Buluntu parçaları modifiye ederek bu objelere bambaşka bir yaşam sundu. Enstalasyonda insan figürüne dönüştürülmüş iki ahşap travers, paslı demirlerden üretilmiş dünyayı iki taraftan sıkıştırarak iter hâlde yer alıyor.

Sanatçı, bu işi yapmadan önce zihninde beliren bir imgenin onu uzun süre terk etmediğini, bu imgenin de Yunan mitolojisine göre sonsuza kadar bir kayayı bir tepenin en yüksek noktasına dek yuvarlamaya mahkum edilmiş olan Sisifos olduğunu belirtiyor.

Baytok, “sonsuza kadar taş yuvarlamaya mahkum edilen, hedefe her yaklaştığında taşın yine aşağı düşmesiyle bir kısır döngü içine giren Sisifos’un hâlinin” şu an insanoğlunun içinde bulunduğu durumu çağrıştırdığı söylüyor. Sanatçı, pandemiyle birlikte tüm dünyanın içinden geçtiği bu olağanüstü dönemin insanın sıkışmasına, hareket kabiliyetinin azalmasına, genel anlamda akışın durmasına neden olduğunu son derece çarpıcı bir biçimde betimliyor.

​Baytok, sanatsal pratiğinde doğayı bir kanvas olarak kullanıyor. Doğada bulduğu toprak, yaprak, dal, taş, kaya, balçık, demir sopalar gibi parçaları kullanıp bu enstalasyonlarını yaptığı yerde bırakıyor. Baytok, bu tavrıyla aslında yerle bir ettiğimiz, kirlettiğimiz dünyamızın hâline dikkat çekerken, performans, arazi sanatı ve yerleştirmenin iç içe geçtiği bu “eylemiyle” CerModern’in açık hava terasının bir kamusal alan olduğunun da altını çizmiş oluyor.