Bu yazıda, İstanbul Modern’de açılan Mehmet Güleryüz retrospektifinde sergilenen kimi yapıtların, özellikle de sanatçının oto-biyografik olarak ele aldığı yapıtları analiz edilmiştir.

Marinetti’nin daha pek çok şeyle birlikte, “müzeler mezarlıklar”dır dediği Füturist Manifesto’nun üzerinden 100 yılı aşan bir süre geçti. Bizler hala müzelerin işlevi, ideolojileri ve gerekliliği üzerine kafa yoruyor, çağdaş müzecilik kuramlarını oluşturmaya ve müzelerin kültür endüstrisi ve bellek ile ilişkisini sorgulamaya devam ediyor, bir yandan da yeni bir müze mümkün mü sorularına cevap aramaya çalışıyoruz. Öte yandan hem Türkiye’de hem de dünyada kişi ve kurumlar tarafından birbiri ardına açılan müzeleri de inşa edildikleri alanların belleklerinden ayrı, sıfır noktası üzerinden tanımlamaya çalışıyoruz. Bu yazının konusunun bir bölümünü işte bu müze/bellek ilişkisinin sömürgeci kültür ve sermaye ile kurduğu ilişki, tarihin görmezden gelinmesiyle manipüle edilmesi oluşturuyor.

Sanat Tarihinin hemen her döneminde ama özellikle de 20. yüzyıldan sonra sanatçıların tarihe bakarken, kimi sanatçıları kendin rol model aldığı ve kimi yapıtları da bitip tükenmez bir tutkuyla, analiz ve kendine mal etme gibi bir dizi süreçten geçirdiğini gözlemlemek olasıdır.

Göçebe Bakış pek çok küresel sergide adeta küresellik yaratmak adına konulan farklılıkları bir bütün olarak değerlendirmemize olanak sağlıyor. Serginin açılır açılmaz büyük bir kalabalığı kucaklamış olması sanırız bununla ilintili.

Atlas Tarih dergisinin bu ayki sayısında Ayşe Hür’ün bir yazısı var: “Vikingler İstanbul’da”. Yazı bir bütün olarak oldukça ilginç ayrıntılar içeriyor. Ancak bir detay var ki, en genel sözlük karşılığıyla, duvar yazıları ve resimleriyle kendini ifade eden bir tür görsel uygulama olarak tanımladığımız grafitinin İstanbul’daki erken örneklerinden birini gösteriyor… O da şu: İstanbul’da yaklaşık 450 yıl süreyle ikamet ettikleri düşünülen Vikinglerin Ayasofya’nın mermerlerine kazımış oldukları kimi yazılar… 

Sanatçıların sipariş üzerine yapıt üretmeleri, hemen herkesin bildiği gibi, yeni ve ayıplanacak bir şey değil! Sanat tarihinin her döneminde sanatçılar sipariş üzerine çalışır; siparişi veren müşteriler genellikle istedikleri ürünün içeriğini, biçimini ve malzemesini sanatçı ile yaptıkları sözleşmede ayrıntılı olarak açıklarlardı.