“Eti Sizin Kemiği Bizim” Anlayışına Bir Eleştiri...

Bienal Belleği -III-

Küratör Işın Önol, 14. İstanbul Bienali’nde odağını Galata Özel Rum İlkögretim Okulu'na çeviriyor ve en beğendiği işi şu sözlerle anlatıyor:

“Bienal'deki tüm işleri, tüm çabalarıma rağmen maalesef göremedim. ‘Gez gez bitmeyen bir bienal’ diyorum herkese. Tam mesaili bir çalışmayı gerektiriyor her şeyi görmek, ya da İstanbul'da yaşamayı.

Ama epeyce mekana gittim. Gördüğüm işlerden beni en çok etkileyen, aklımda en çok iz bırakan, Michael Rakowitz'in Galata Özel Rum İlkögretim Okulu'nda yaptığı Eti Sizin Kemiği Bizim adlı yerleştirme oldu.

Sanatçının, 1800'lü yılların sonlarında yaşanan Şikago ve İstanbul'da hemen hemen aynı zamanlarda gerçekleşen iki yangını ve bu yangınlardan ve depremden sonra her iki şehirde yaygınlaşan Art Nouveau tarzı binalardaki süslemeleri ele alarak, bunları binaların hafızaları ile ilişkilendirilmesi, katman katman derinleşen bir bilgi dağarcığı kapısı açıyor. Öte yandan Ermeni bir kartonpiyer ustasının atölyesini neredeyse sergi alanına taşıyarak, her birinin tarihi Türkiye tarihine dair çok önemli sözler söyleyen binaların süslemeleri üzerinden örnekleyerek çarpıcı bir yerleştirme sergiliyor. Binaların alçı süslemelerinde kullanılan kemik tozlarının ve sanatçının yerleştirmesinde kullandığı, Sivriada'dan topladığı hayvan kemikleri ile, ‘Eti sizin kemiği bizim’ anlayışı sayesinde okullarda çocuğun devlet şiddeti ile karşılaşmasını, faili meçhullerin, Ermeni soykırımının, devlet şiddetinin izlerinin buluntu kemiklerle ilişkisine dair bir dolu önemli soruyu gündeme getiriyor.”