12 OCAK, CUMA, 2018

Cesur Bir Kalem: Leyla Erbil

Türk edebiyatının önde gelen yazarlarından Leyla Erbil'in bugün doğum günü. Erbil, yaşamı boyunca edebiyatımızda kendi sesini oluşturan, edebiyat dışında toplumsal ve siyasal anlamda sisteme karşı direnen, dik duruşuyla ilham veren bir yazar oldu.

*Yazarlığa ilk olarak hikâyelerle başladı. İlk hikâyesi Uğraşsız, 1956’da Seçilmiş Hikayeler Dergisi’nde yayımlandı. Daha sonra Dost, Yeni Ufuklar, Yeditepe, Ataç, Papirus, Yelken dergilerinde hikâyeleriyle yer aldı. Böylelikle ismini 1950’li yılların öncü yazarları arasına yazdırdı.

*Eserlerini “özgün” kılan ögelerin en önemlisi kurguya ve estetiğe önem veren diliydi. Erbil, dilin kalıplaşmış kurallarına uymadı. İç monologlar, kullandığı bilinç akışı anlatım tekniği belirleyici özelliklerinden birkaçıydı. Marx ve Freud onun oluşturduğu çizgisinde belirleyici isimler olmuştu.

*Yenilikçi ve tabuları yıkan bir yol izledi. Toplumun gerçek yüzüne ayna tutan bir yazardı. Evlilik, aile ve kadın cinselliğine karşı kalıplaşmış değer yargılarına eleştirel bir tutumla yaklaştı.

*Sistemin karşısında dik bir duruşa sahip olan Erbil, Türkiye Sanatçılar Birliği ile Türkiye Yazarlar Sendikası kurucuları arasındaydı, ayrıca PEN Yazarlar Derneği üyesiydi. Bunların yanı sıra 60’lı yıllarda Türkiye İşçi Partisi'in Sanat ve Kültür Bürosu'nda görev aldı.

* Yazar, kaleme aldığı Gecede isimli ikinci öykü kitabını Sait Faik Hikâye Armağanı için gönderir; ancak ödül Orhan Kemal ve Faik Baysal’e verilir. Bundan sonra Erbil hiçbir ödüle katılmaz, ama bu onun ödül almasına da engel olmaz. Erbil’e 1979 yılında ABD Iowa Üniversitesi yazara onur üyeliği; 2000- 2001 yılı Ankara Edebiyatçılar Derneği Onur Ödülleri armağan edilir. 2002 yılında PEN Yazarlar Derneği Erbil'i Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterdi. Erbil böylelikle Türkiye’den Nobel’e aday gösterilen ilk kadın yazar oldu.

*Leyla Erbil'in özel bağının olduğu pek çok isimden biri Ahmed Arif, bir diğeri Tezer Özlü'ydü. Arif’in Leyla Erbil’e duyduğu aşkı dile getirdiği mektuplar Leylim Leylim ismiyle İş Bankası Kültür Yayınları tarafından kitaplaştırıldı, yayımlandı. Erbil’in yakın arkadaşı Tezer Özlü’yle olan mektuplaşmaları da Yapı Kredi Yayınları tarafından Tezer Özlü’den Leyla Erbil’e Mektuplar ismiyle yayımlandı.

* Leyla Erbil’in ilk öykü kitabı Hallaç  1960’ta; son romanı Tuhaf Bir Erkek ise 2013’te, ölümünden kısa bir süre önce yayımlanmıştı.

* Türk modernist edebiyatın önemli örnekleriden sayılan eserlerinden bazıları: Hallaç, Gecede, Tuhaf Bir Kadın, Mektup Aşkları, Üç Başlı Ejderha, Kalan, Cüce, Kalan, Tuhaf Bir Erkek

“Yaralı doğar bütün insanlar, anlaşılmak, sevilmek, sevecenlik dilenir ömrünce…”Leyla Erbil

0
16694
1
800 Karakter ile sınırlıdır.
Yorum Ekle